Przebieczany 580, 32-020 Wieliczka
+48 123070580; +48 795426802
INFORMACJE O BEZPIECZEŃSTWIE I HIGIENIE PRACY

Bezpieczeństwo i higiena pracy (BHP) – to nazwa określająca zbiór zasad dotyczących bezpiecznego i higienicznego wykonywania pracy, a także osobna dziedzina wiedzy zajmująca się kształtowaniem właściwych warunków pracy. W zakresie bhp znajdują się zagadnienia z zakresu ergonomii, medycyny pracy, ekonomiki pracy, psychologii pracy, technicznego bezpieczeństwa i in. Odnosi się do zbioru zasad dotyczących bezpiecznego świadczenia pracy w higienicznych warunkach. BHP odnosi się również do produktów używanych podczas wykonywania pracy – wymagania stawiane określnym produktom mają wpływ na ich budowę jak i funkcjonalność. Budowa i funkcjonalność produktów sprawia, że pracownicy mają zapewniony odpowiedni poziom bezpieczeństwa wymagany przy wykonywaniu danej pracy.

NAJWAŻNIEJSZE POJĘCIA

BHP – Bezpieczeństwo i Higiena Pracy.

Jak sama nazwa wskazuje – jest to zbiór zasad i przepisów umożliwiających bezpieczne wykonywanie pracy na różnych stanowiskach sektora gospodarki.

Każdy pracodawca i pracownik zobowiązani są do przestrzegania przepisów BHP, określonych w Kodeksie Pracy.

Istnieją również zbiory reguł i zasad BHP nie uregulowane Kodeksem Pracy i prawem, a wynikające z wieloletnich doświadczeń naukowo – technicznych.

Bezpieczeństwo i Higiena Pracy to nie tylko ochrona życia i zdrowia pracownika, ale także zapewnienie mu ergonomicznych warunków w miejscu wykonywania pracy.

Środowiska i aspekty pracy regulowane przez przepisy BHP.

Najważniejszą podstawą BHP jest minimalizowanie zagrożeń związanych z wykonywaną pracą, oraz miejscem jej wykonywania po przez:

odpowiednie wyposażenie miejsc pracy

  • wielkość pomieszczenia, oświetlenie, ogrzewanie i wentylacja
  • urządzenie, dostęp i zabezpieczenie pomieszczeń sanitarnych (łazienka, toaleta, szatnia, jadalnia, palarnia)
  • oznakowanie i zabezpieczenie niebezpiecznych przestrzeni na terenie firmy (zakładu pracy), a także w miejscach, gdzie praca jest wykonywana

ŚOI – czyli Środki Ochrony Indywidualnej – są to artykuły, urządzenia, wyposażenia przeznaczone do ochrony pracownika przed jednym lub wieloma zagrożeniami, które mogą mieć wpływ na jego bezpieczeństwo i zdrowie.

Środki ochrony indywidualnej powinny być stosowane w sytuacjach, kiedy nie można:

  • uniknąć zagrożeń
  • wystarczająco ich ograniczyć za pomocą środków ochrony zbiorowej albo odpowiedniej organizacji pracy

„Pracodawca nie może dopuścić pracownika do pracy bez środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego, przewidzianych do stosowania na danym stanowisku pracy (…)”

Kodeks Pracy art. 2379 §1.

 

Do Środków Ochrony Indywidualnej zaliczamy:

  • zespoły składające się z kilku urządzeń lub rodzajów wyposażenia, które zostały ze sobą połączone w celu ochrony człowieka przed jednym lub wieloma jednocześnie występującymi zagrożeniami
  • urządzenia lub wyposażenie ochronne, połączone z nie ochronnym środkiem wyposażenia indywidualnego noszonym lub też trzymanym przez osobę, w celu wykonania określonych czynności
  • wymienne składniki środków ochrony indywidualnej, które są istotne dla ich właściwego funkcjonowania, używane wyłącznie do takich środków

W zależności od rodzajów ryzyka dyrektywa określa 3 kategorie ŚOI:

  • Kategoria I – ochrona przed minimalnymi zagrożeniami
  • Kategoria II – wszelkie środki ochrony indywidualnej, które nie należą do kategorii I i III
  • Kategoria III -ochrona przed zagrożeniami prowadzącymi do inwalidztwa lub śmierci

Środki Ochrony Indywidualnej powinny być dostosowane:

  • odpowiednio do zagrożenia, a jednocześnie nie powodować zagrożenia same z siebie
  • do osoby użytkującej – poprzez odpowiednie rozmiary i system regulacji
  • do warunków istniejących w danym miejscu pracy
  • do wymagań ergonomii oraz stanu zdrowia pracownika

ŚOI I kat. obejmują wyłącznie środki do ochrony przed:

  • działaniami czynników mechanicznych, których skutki są powierzchniowe (np. rękawice ogrodnicze, ochrony palców itp.)
  • środkami czyszczącymi o słabym działaniu i łatwo odwracalnych skutkach działania (np. rękawice chroniące przed detergentami itp.)
  • zagrożeniami związanymi z manipulacją gorącymi przedmiotami, która nie naraża użytkownika na temperaturę wyższą niż 50 °C (323 K) lub też na niebezpieczne uderzenia (np. rękawice, fartuchy)
  • czynnikami atmosferycznymi, bez uwzględniania czynników wyjątkowych i ekstremalnych (np. nakrycia głowy, obuwie)
  • słabymi uderzeniami i drganiami, które nie mają wpływu na istotne dla życia i których skutki nie mogą spowodować nieodwracalnych uszkodzeń ciała (np. lekkie hełmy, rękawice, obuwie)

Kat.II obejmuje:

ŚOI o konstrukcji pośredniej, czyli takie, które nie należą do I lub III kategorii ryzyka, a więc, między innymi

  • środki ochrony słuchu, hełmy przemysłowe, gogle i okulary ochronne
  • rękawice, buty i odzież, chroniące np. przed zagrożeniami mechanicznymi
  • odzież ostrzegawcza, odzież dla spawaczy

Do ŚOI III kat. zalicza się:

  • sprzęt ochrony układu oddechowego przed stałymi lub ciekłymi aerozolami lub drażniącymi, niebezpiecznymi, toksycznymi gazami
  • sprzęt ochrony układu oddechowego, zapewniający pełną izolację od atmosfery
  • środki zapewniające ograniczoną w czasie ochronę przed zagrożeniami chemicznymi lub promieniowaniem jonizującym
  • sprzęt ratowniczy do użytku w środowiskach o wysokiej temperaturze (porównywalne do powietrza +100°C i wyżej – oparzenia II st. w 15 sek.)
  • sprzęt ratowniczy do użytku w środowiskach o niskiej temperaturze (porównywalne do powietrza -50°C i niższej – odmrożenia w 2 sek.)
  • środki chroniące przed upadkiem z wysokości

środki chroniące przed zagrożeniami elektrycznymi, niebezpiecznym wysokim napięciem prądu.

NIEBEZPIECZENSTWO W MIEJSCU PRACY

Fizyczne

mechaniczne:

  • poślizgnięcia, upadki, drgania (wibracja),
  • przekłucia, otarcia, przecięcia, uderzenia, wstrząsy, zgniecenia,
  • wybuchy, upadki z wysokości

elektryczne:

  • promieniowanie jonizujące, niejonizujące

termiczne:

  • zimno
  • wysoka temperatura
  • ogień

hałas

Biologiczne

  • pierwotniaki i zwierzęta
  • bakterie, wirusy, grzyby
  • antygeny inne niż mikroorganizmy

Chemiczne

aerozole:

  • mgła
  • dymy
  • płyny, włókna

płyny:

  • pryskanie, chlapanie
  • zanurzenie

gazy, pary

  • głowa – czaszka, twarz, oczy narząd słuchu drogi oddechowe
  • kończyny górne – dłonie, ręce
  • kończyny dolne – stopy, nogi
  • inne – skóra, tułów (w tym brzuch), drogi rodne
OCHRONA W MIEJSCU PRACY

W zależności od wykonywanej pracy, a przede wszystkim od ryzyka jakie ze sobą niesie – ŚOI dzielimy na 9 kategorii:

nazwa / symbol

  1. Sprzęt ochrony głowy / G
  2. Sprzęt ochrony twarzy i oczu / T
  3. Sprzęt ochrony układu oddechowego / D
  4. Sprzęt ochrony słuchu / S
  5. Sprzęt ochrony kończyn górnych / R
  6. Sprzęt ochrony kończyn dolnych / N
  7. Sprzęt chroniący przed upadkiem z wysokości / W
  8. Odzież ochronna /  U
  9. Środki chroniące cały organizm – jest to połączenie sprzętu izolującego układ oddechowy z odzieżą gazoszczelną / I
  • środki ochrony głowy / G środki ochrony twarzy i oczu / T środki ochrony układu oddechowego / D
    1. hełmy ochronne
    2. hełmy ochronne z wyposażeniem dodatkowym
    3. czapki
    4. czepki i stożki
    5. kapelusze
    6. kaptury
    7. berety
    8. chustki
    9. inne nakrycia głowy
    1. okulary
    2. gogle
    3. osłony twarzy, w tym półosłony i przyłbice
    4. tarcze
    5. inne środki ochrony twarzy i oczu
    1. sprzęt oczyszczający do pracy ciągłej, w tym filtrujący, pochłaniający i filtrująco-pochłaniający
    2. sprzęt izolujący do pracy ciągłej,  w tym autonomiczny i stacjonarny
    3. sprzęt ucieczkowy oczyszczający, w tym pochłaniacze i filtropochłaniacze
    4. sprzęt ucieczkowy izolujący, w tym aparaty powietrzne butlowe i regeneracyjne
    5. inne rodzaje sprzętu ochrony układu oddechowego
    środki ochrony słuchu / S środki ochrony kończyn górnych / R środki ochrony kończyn dolnych / N
    1. wkładki przeciwhałasowe
    2. nauszniki przeciwhałasowe
    3. hełmy przeciwhałasowe
    4. inne środki ochrony słuchu
    1. rękawice ochronne
    2. ochraniacze palców
    3. ochraniacze dłoni
    4. ochraniacze nadgarstka
    5. ochraniacze nadgarstka i przedramienia
    6. ochraniacze łokcia
    7. ochraniacze przedramienia i ramienia
    8. inne środki ochrony rąk
    1. buty
    2. półbuty
    3. trzewiki
    4. saperki
    5. półsaperki
    6. kalosze
    7. sandały
    8. trepy
    9. ochraniacze stopy
    10. ochraniacze golenia
    11. ochraniacze kolana
    12. ochraniacze uda
    13. getry
    14. inne środki ochrony nóg
    środki ochrony przed upadkiem z wysokości / W odzież ochronna / U środki izolujące cały organizm / I
    1. uprzęże, w tym szelki bezpieczeństwa i pasy biodrowe
    2. linki bezpieczeństwa
    3. amortyzatory
    4. urządzenie samohamowne
    5. inne środki chroniące przed upadkiem z wysokości
    1. ubrania
    2. kombinezony
    3. kurtki, bluzy
    4. kamizelki
    5. spodnie
    6. fartuchy
    7. fartuchy przednie
    8. płaszcze
    9. peleryny
    10. ochraniacze barku
    11. ochraniacze klatki piersiowej
    12. ochraniacze brzucha
    13. ochraniacze pośladków
    14. osłony tułowia
    15. osłony głowy i karku
    16. kamizelki ostrzegawcze
    17. kurtki ostrzegawcze
    18. spodnie ostrzegawcze
    19. narzutki ostrzegawcze
    20. inne rodzaje odzieży ochronnej
    1. środki z doprowadzeniem powietrza
    2. środki umożliwiające stosowanie izolującego sprzętu ochrony układu oddechowego
    3. środki umożliwiające doprowadzenie powietrza lub stosowanie sprzętu ochrony układu oddechowego
SPRZĘT OCHRONNY

Wszelkiego rodzaju urazy głowy mogą pociągnąć ze sobą nie tylko obrażenia skóry głowy, ale także kręgosłupa szyjnego, mózgu, czy też kości czaszki.

W celu jak najlepszej ochrony, należy dobrać odpowiednio przystosowany hełm – kask.

 

Istnieją 4 aspekty prawidłowego doboru kasku:

  1. Ocena stopnia ryzyka – upadek przedmiotów, zderzenia, zagrożenia połączone (konieczność użycia ochronników słuchu z osłoną twarzy)
  2. Zabezpieczenie przed przebiciem – w celu skutecznej osłony głowy
  3. Amortyzacja – dzięki skorupie i zamocowanej więźbie, które pochłaniają energię uderzenia spadającego ciężaru
  4. Odchylenie – dzięki odpowiedniej ergonomii, która pozwala na przemieszczenie prostopadłe spadającego przedmiotu ze szczytu głowy

 

Ważne, by podczas dobierania hełmu zwrócić uwagę na:

  • temp. w jakiej hełm będzie stosowany
  • konieczność połączenia hełmu z innymi ŚOI – okulary, osłona twarzy, nauszniki, czy też środki ochrony dróg oddechowych
  • okres przydatności

 

Hełm zabezpiecza głowę pracownika przed:

  • uderzeniem w głowę przez spadające przedmioty
  • urazem przez wystające elementy rusztowań itp.
  • odpryskami stopionego materiału
  • porażeniem prądem
  • wysoką temperaturą

Najbardziej popularne hełmy – tzw. hełmy przemysłowe – mogą być używane w temp od -10°C do 50°C

W ŚOI twarzy i oczu rozróżniamy dwa podziały:

  • zastosowanie zawodowe
  • zastosowanie pozazawodowe

 

Etapy prawidłowego ocenienia ryzyka i zabezpieczenia twarzy oraz wzroku:

  1. Określić typ zagrożenia – odpryski, promieniowanie, rozbryzgi, itp.
  2. Rozpoznanie rodzaju ochrony – okulary, gogle, osłona tważynadokulary, kaptury
  3. Wybór parametrów zabezpieczających – barwione, niezarysowujące, niezaparujące, itp.
  4. Wybór typu soczewki – wzór klasyczny, nowoczesny, itp.

 

Rodzaje zagrożeń i środki zabezpieczające.

Czynniki mechaniczne – uderzenie, odpryski ciał stałych

  • okulary, gogle przeciwodpryskowe, osłony twarzy

Czynniki chemiczne – rozbryzgi lub krople cieczy, pyły, gazy, pary:

  • gogle lub osłony twarzy

Czynniki termiczne – promieniowanie termiczne, rozbryzgi stopionych metali, odpryski gorących ciał stałych:

  • okulary lub osłony twarzy chroniące przed podczerwienią

Promieniowanie optyczne – nadfioletowe, podczerwone, słoneczne, laserowe, spawalnicze

  • okulary, gogle, osłony twarzy chroniące przed promieniowaniem (nadfioletowym, laserowym, okulary przeciwsłoneczne); gogle, tarcze i przyłbice spawalnicze

Kontakt z urządzeniem pod napięciem, łuk przy zwarciu elektrycznym:

  • osłony twarzy chroniące przed łukiem powstającym przy zwarciu elektrycznym

 

Odporność mechaniczna dla soczewek:

  •  Brak oznaczenia – minimalna odporność na uderzenia,
  •  S – Podwyższona odporność na uderzenia (odporność na uderzenie kulki stalowej o nominalnej średnicy 22 mm i minimalnej masie 43 g i przybliżonej prędkości 5,1 m/s),
  •  F – Uderzenie o niskiej energi (odporność na uderzenie kulki stalowej o nominalnej średnicy 6 mm i minimalnej masie 0,86 g i przybliżonej prędkości 45 m/s),
  •   – Uderzenie o średniej energii (odporność na uderzenie kulki stalowej o nominalnej średnicy 6 mm i minimalnej masie 0,86 g lecącej z prędkością 120 m/s),
  •   – Uderzenie o wysokiej energii (odporność na uderzenia kulki stalowej o nominalnej średnicy 6 mm i minimalnej masie 0,86 g lecącej z prędkością 190 m/s), o K – odporność powierzchni na uszkodzenia (zarysowania) przez drobne cząsteczki,
  • N – odporność na zaparowanie (zaroszenie),
  • 8 – soczewki odporne na przywieranie stopionego metalu i przenikanie gorących ciał stałych (opcjonalne),
  • T – testy przeprowadzane w skrajnych temperaturach <-5oC, +55oC> (opcjonalne). UWAGA: A może być stosowane tylko do osłon twarzy, B może być stosowana do gogli i osłon twarzy, F może być stosowana do dowolnych środków ochrony oczu.
  • Obszar zastosowania definiowany dla soczewek:
  • Brak oznaczenia – ogólne zastosowanie, nie wyszczególnione zagrożenia mechaniczne i zagrożenia spowodowane promieniowaniem nadfioletowym podczerwonym, słonecznym i widzialnym, o 9 – gorące metale i stopione ciała stałe.

Parametry odnoszące się do oprawek:

  • Brak oznaczenia – minimalna wytrzymałość. Nie jest definiowana ocena obszaru zastosowania,
  • S – Podwyższona odporność na uderzenia (odporność na uderzenie kulki stalowej o nominalnej średnicy 22 mm i minimalnej masie 43 g i przybliżonej prędkości 5,1 m/s),
  • F – Uderzenie o niskiej energii (odporność na uderzenie kulki stalowej o nominalnej średnicy 6 mm i minimalnej masie 0,86 g i przybliżonej prędkości 45 m/s),
  • B – Uderzenie o średniej energii (odporność na uderzenie kulki stalowej o nominalnej średnicy 6 mm i minimalnej masie 0,86 g lecącej z prędkością 120 m/s),
  • A – Uderzenie o wysokiej energii (odporność na uderzenia kulki stalowej o nominalnej średnicy 6 mm i minimalnej masie 0,86 g lecącej z prędkością 190 m/s),

Obszar zastosowania definiowany dla oprawek:

  • Brak oznaczenia – ogólne zastosowanie, nie wyszczególnione zagrożenia mechaniczne i zagrożenia spowodowane promieniowaniem nadfioletowym podczerwonym, słonecznym i widzialnym,
  • – ciecze – krople cieczy lub ich rozbryzgi,
  • 4 – grube cząstki pyłu. Pył o rozmiarze cząstek powyżej 5 mikrometrów,
  • 5 – gaz i drobne cząstki pyłu – gazy, pary, aerozole, dym i pył o rozmiarze cząstek poniżej 5 mikrometrów,
  • 8 – łuk powstający przy zwarciu elektrycznym,
  • 9 – gorące metale i stopione ciała stałe.

Istnieje wiele substancji groźnych, stanowiących grupę czynników wysokiego ryzyka dla zdrowia naszego układu oddechowego.

Jak się przed nimi zabezpieczyć?

Stosując ŚOI układu oddechowego, czyli urządzenia zapewniające bezpieczeństwo i higienę pracy dzięki którym:

  • stężenia substancji niebezpiecznych lub szkodliwych w powietrzu wdychanym przez pracownika są mniejsze od najwyższych dopuszczalnych stężeń
  • temperatura powietrza oddechowego nie przekracza maksymalnej dopuszczalnej ze względów fizjologicznych
  • zawartość tlenu we wdychanym powietrzu jest większa od 19%

W przypadkach pracy w warunkach szczególnych zagrożeń (np. w pożarnictwie lub energetyce jądrowej) sprzęt musi spełniać dodatkowe wymagania

Rodzaje zagrożeń dróg oddechowych.

pył i kurz  – powstają podczas:

  • szczotkowania
  • piaskowania
  • cięcia
  • toczenia
  • i innych operacji, podczas których następuje obróbka struktury stałej.

mgła:

  • rozpylanie
  • czyszczenie

dym:

  • spalanie materiałów stałych przy udziale wysokiej temperatury
  • topienie i odlewanie metalu
  • spawanie
  • i inne

opary:

  • faza gazowa powstała przez parowanie substancji, będących normalnie ciałami stałymi lub cieczami w temperaturze pokojowej

gazy:

  • substancje występujące jako gazy w temperaturze pokojowej
  • gazy mogą przemieszczać się niezwykle szybko na znaczne odległości

brak  tlenu:

  • sytuacja, w której zawartość tlenu w powietrzu spada poniżej 19% określana jest jako niedobór tlenu. UWAGA! Standardowe respiratory nie zapewniają ochrony przed tym zagrożeniem!

Etapy prawidłowego ocenienia ryzyka i zabezpieczenia pracownika – obowiązki pracodawcy:

  1. Ocena czynników występujących w środowisku pracy – czy to są gazy, czy też ciała stałe
  2. Wysokość stężenia szkodliwego środka
  3. Ryzyko niedotlenienia
  4. Przewidywany czas pracy
  5. Warunki klimatyczne
  6. Dobór odpowiednich ŚOI
  7. Szkolenie pracownika

Należy pamiętać, że rodzaj stosowanego sprzętu ochrony układu oddechowego ma podwójne znaczenie podczas ustalania długości jego czasu użytkowania. Stosowanie niektórych rodzajów sprzętu ochron układu oddechowego nakłada limity czasowe wynikające z budowy i zasad funkcjonowania, np.:

  • sprzęt do wykonywania lekkiej pracy – możliwość stosowania przez 8-godzinny dzień pracy
  • sprzęt do wykonywania ciężkiej pracy – należy stosować do 2-godzin ciągłej pracy

Oznaczenia na Środkach Ochrony dróg oddechowych:

  • FFP1 – najniższy poziom
  • FFP2 – średni poziom ochronny
  • FFP3 – wysoki poziom ochronny

Oprócz ochrony twarzy i oczu bardzo ważne znaczenie odgrywa również ochrona przed hałasem i drganiami mechanicznymi.

“Obowiązkiem pracodawcy jest eliminowanie u źródła ryzyka zawodowego związanego z narażeniem na hałas lub ograniczanie tego ryzyka do najniższego poziomu, uwzględniając przy tym dostępne rozwiązania techniczne oraz postęp naukowo-techniczny (…)”

Dz. U. 2005, nr 157, poz. 1318 §5 rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy.

Etapy prawidłowego ocenienia ryzyka i zabezpieczenia słuchu pracownika:

  1. Zidentyfikowanie rodzaj hałasu – stały, zmienny, przerywany, impulsowy
  2. Wyznaczenie poziomy hałasu w danym środowisku pracy – intensywność (dB) i częstotliwość (Hz)
  3. Określenie czasu ekspozycji
  4. Obliczenie niezbędnej wartości tłumienia hałasu – aby uzyskać dopuszczalny poziom hałasu

 

Przykłady źródeł hałasu:

  • Hamowanie silników odrzutowych
  • Startujący samolot odrzutowy
  • Wystrzał pistoletowy, młot pneumatyczny
  • Samolot o napędzie śmigłowym
  • Piła mechaniczna, prasa do metalu
  • Wylewanie betonu
  • Obora podczas karmienia
  • Piaskowanie
  • Ciężarówka
  • Przemysł spożywczy –  butelkowanie, pakowanie
  • Piła taśmowa
  • Pracujący młynek mielący
  • i wiele innych

Możliwe jest zastosowanie równocześnie ochronnika słuchu oraz zatyczek. Efektywne wygłuszenie w takim wypadku jest sumą wygłuszeń poszczególnych rodzajów ochron stosowanych równocześnie.

Dopuszczalne wartości hałasu ze względu na ochronę słuchu:

  • poziom ekspozycji na hałas odniesiony zarówno do 8 godzin jak i tygodnia pracy nie może przekraczać 85 dB
  • maksymalny poziom dźwięku nie może przekraczać 115 dB
  • szczytowy poziom dźwięku nie może przekraczać 135 dB

Stosowane ochronniki mają za zadanie zmniejszać poziom hałasu do dopuszczalnego, w momencie gdzie nie jest on już szkodliwy dla zdrowia. Należy przy tym pamiętać, aby unikać nadmiernej ochrony, która spowodowałaby odcięcie pracownika od środowiska pracy – alarmy, komunikacja, itp.

Istnieją  3 wskaźniki tłumienia hałasu:

SNR – Single Number Rating – jest to jednostkowa, średnia wartość tłumienia

HML – wartość wyrażana w zależności od średniego poziomu częstotliwości:

  • H – tłumienie wysokich tonów
  • M – tłumienie średnich częstotliwości
  • L – tłumienie niskich tonów

APV – Assumed Protection Value – wartości tłumienia wyrażone przez 8 dokładnych poziomów częstotliwości.

Ochronniki słuchu są najprostszym i najszybszym sposobem ochrony narządu słuchu przed skutkami oddziaływania hałasu.

Zapewniają ochronę przed wystąpieniem dolegliwości zwanej „szumem w uszach”, przytępieniem słuchu, a nawet przed utratą słuchu.

Do ŚOI kończyn dolnych zaliczamy obuwie ochronne, które ze względu na parametry materiałów użytych podczas produkcji, przeznaczone jest zazwyczaj do ochrony przed kilkoma zagrożeniami.

Ze względu na konstrukcję można wyróżnić następujące typy obuwia:

  • A – półbuty
  • B – trzewiki
  • C – buty do kolan
  • D – buty z przedłużoną cholewką
  • E – kalosze

 

Obuwie ochronne dzielimy według 2 kategorii.

I – sza kategoria – wg. ciężkości zagrożeń, przed którymi obuwie chroni:

Obuwie bezpieczne S (safety)– przeznaczone jest do ochrony użytkownika przed urazami, które mogłyby powstać podczas wypadków, wyposażone w podnoski zapewniające ochronę przed:

  • uderzeniem z energią równą co najmniej 200 J
  • przed ściskaniem równym co najmniej 15 kN.

Obuwie bezpieczne musi spełniać wymagania normy PN-EN ISO 20345:2007 Środki ochrony indywidualnej.

Buty robocze wyprodukowane zgodnie z normą EN ISO 20345 są oznaczone literą „S” po której występuje dodatkowe oznaczenie:

SB wymagania podstawowe

  • podnosek wytrzymujący uderzenia do 200 J
  • wierzch obuwia wykonany z dwoiny skórzanej lub innego materiału o wytrzymałości takiej jak wymagane minimum według normy
  • wysokość wierzchu odpowiadająca normie

S1 cechy podstawowe SB z dodatkowymi właściwościami

  • właściwości antyelektrostatyczne
  • absorpcja energii w części piętowej
  • część piętowa zamknięta
  • podeszwa antypoślizgowa

S2 cechy jak dla S1 z dodatkowymi właściwościami

  • wierzch wodoodporny – nie przepuszcza wody przez minimum 1 godzinę

S3 cechy jak dla S2 z dodatkowymi właściwościami

  • podpodeszwa lub wkładka odporna na przebicie
  • podeszwa urzeźbiona

S4 cechy jak dla S1 z dodatkowymi właściwościami

  • podeszwa antypoślizgowa

S5 cechy jak dla S4 z dodatkowymi właściwościami

  • podpodeszwa lub wkładka odporna na przebicie
  • podeszwa urzeźbiona

 

Obuwie ochronne P (protective) – przeznaczone jest do ochrony użytkownika przed urazami, które mogłyby powstać podczas wypadków, wyposażone w podnoski zapewniające ochronę przed:

  • uderzeniem z energią równą co najmniej 100 J
  • ściskaniem równym co najmniej 10 kN

Obuwie ochronne – spełnia wymagania normy PN-EN ISO 20346:2007 Środki ochrony indywidualnej.

PB: właściwości

  • podnosek 100 J
  • odporność na oleje, benzynę, i inne rozpuszczalniki organiczne

P1 : kategoria ta cechuje się podstawowymi właściwościami, a dodatkowo posiada

  • zabudowaną piętę,
  • właściwości antyelektrostatyczne
  • cechuje się absorpcją energii w części piętowej.

P2 : jak P1 wzbogacona o taką cechę, jak

  • nieprzepuszczalność wody

P3 : jak P2 plus, poszerzona o

  • odporność podeszwy na przebicie
  • urzeźbienie podeszwy.

Obuwie zawodowe O (occupational) – to obuwie mające cechy ochronne, przeznaczone do ochrony użytkownika przed urazami, które mogłyby powstać podczas wypadków w trakcie wykonywanej pracy.

Obuwie zawodowe spełnia wymagania określone przez normę PN-EN ISO 20347:2007 Środki ochrony indywidualnej.

O1 : podstawowe właściwości plus :

  • zabudowana pięta,
  • odporność na węglowodory, olej napędowy,
  • właściwości antyelektrostatyczne podeszwy,
  • absorpcja energii w części piętowej

O2 : jak O1 plus :

  • nieprzepuszczalność wody

O3 : jak O2 plus :

  • odporność podeszwy na przebicie,
  • urzeźbienie podeszwy

O4 : podstawowe właściwości plus :

  • właściwości antyelektrostatyczne,
  • absorpcja energii w części piętowej

O5 : jak O4 plus:

  • odporność podeszwy na przebicie,
  • urzeźbienie podeszw

 

II – ga kategoria – obuwie chroniące przed:

  • czynnikami chemicznymi
  • czynnikami biologicznymi
  • czynnikami mechanicznymi
  • czynnikami termicznymi
  • porażeniem prądem elektrycznym
  • czynnikami atmosferycznymi
  • a także do stosowania w atmosferze zagrożonej wybuchem

 

 

Podstawowe oznaczenia symboli na obuwiu ochronnym:

ESD – Odporność podeszwy na rezystencję elektryczną

A-     Obuwie antyelektrostatyczne

WR – Wodoodporność

CR – Odporność wierzchu obuwia na przecięcia

AN – Ochrona kostki

FO – Odporność na olej i benzynę

P – Odporność na przebicie

HI – Izolacja spodu obuwia przed wysoką temperaturą

CI – Izolacja spodu od zimna

HRO – Odporność na kontakt z gorącym podłożem

M – Ochrona śródstopia (nie dotyczy normy EN ISO 20347:2012)

C – Obuwie prądoprzewodzące

WRU – Wodoodporność materiału wierzchniego

E – Absorpcja energii w części piętowej

Objaśnienia symboli obuwia antypoślizgowego:

SR A: odporność na poślizg na podłożu ceramicznym pokrytym roztworem laurylosiarczanu sodu (silny detergent)

SR B: odporność na poślizg na podłożu ze stali pokrytym glicerolem (tłusta nawierzchnia)

SR C: – odporność na poślizg na obydwu w/w podłożach

 

Piktogramy na obuwiu roboczym i ich znaczenie:

Warto podkreślić, że oprócz obuwia roboczego, do ochrony nóg często stosowane są również specjalne nakolanniki – tzw.: ochraniacze stawów kolanowych.

Zapewniają nie tylko komfort i wygodę podczas wykonywanych czynności, ale przede wszystkim:

  • pomagają zapobiec chorobom zwyrodnieniowym
  • chronią kolana przed obiciem i stłuczeniem

Idealne do użytkowania w pracy w miejscach, gdzie wymagane jest klęczenie.

Pozostałe Środki ochrony kończyn dolnych:

  • ochraniacze stopy
  • ochraniacze golenia
  • ochraniacze kolana
  • ochraniacze uda
  • getry

Do podstawowych i zarazem najważniejszych ŚOI kończyn górnych zaliczamy przede wszystkim rękawice robocze – ochronne.

Przy wyborze odpowiednich rękawic należy kierować się tą samą zasadą zabezpieczenia pracownika co przy wyborze pozostałych ŚOI – określić poziom zagrożenia i zakres ochrony.

A dokładnie – w rękawice robocze należy wyposażyć wszystkich tych, którzy podczas wykonywanej pracy narażani są na urazy:

  • chemiczne
  • biologiczne
  • mechaniczne
  • termiczne
  • elektryczne
  • wibracje
  • a także w atmosferze zagrożonej wybuchem

Rodzaje rękawic roboczych – ochronnych:

  • jednopalcowe
  • pięciopalcowe
  • trzypalcowe
  • o skróconych palcach
  • bezpalcowe

Informacje zamieszczone na rękawicach powinny zawierać:

  • logo marki
  • symbol produktu
  • rozmiar
  • piktogramy z poziomami parametrów

Pozostałe piktogramy charakteryzujące rękawice robocze:

 

Rękawice dzielimy na 3 kategorie odpornościowe:

Kat. I – są to rękawice o prostej konstrukcji. Należą do niej rękawice służące do ochrony przed:

  • powierzchniowym działaniem czynników mechanicznych
  • środkami czyszczącymi o słabym działaniu i łatwo odwracalnych skutkach działania
  • oparzeniem w wyniku kontaktu z gorącymi przedmiotami do temp. 50°C

Kat. II – do tej kategorii można zaliczyć takie rękawice jak:

  • antyprzecięciowe
  • spawalnicze
  • antywibracyjne

A także chroniące przed:

  • urazami mechanicznymi – w tym ukłucia i przecięcia nożami
  • uderzeniami, otarciami
  • niską temperaturą do -50°C
  • czynnikami gorącymi
  • zapobiegające gromadzeniu się ładunków elektrycznych w strefach zagrożenia wybuchem

Kat. III – najwyższa kategoria ochrony. Do tej kategorii zaliczamy rękawice:

  • dla strażaków
  • do użytku w środowisku powyżej 50°C
  • elektroizolacyjne
  • chroniące przed chemikaliami – czynniki biologiczne czy mechaniczne

W zależności od zakresu przeznaczenia rękawic, a także zapewnienia idealnej ochrony, przy wyborze należy jednak kierować się nie tylko kategoriami odpornościowymi, ale także piktogramami z poziomami parametrów zamieszczonymi na rękawicach.

 

Dodatkową ochroną dla rąk są zarękawki.

Są to ŚOI chroniące przedramię pracownika przed:

  • kontaktem z wilgocią
  • zabrudzeniem
  • zapyleniem
  • skaleczeniem
  • przecięciem

W zależności od poziomu ochrony, zakękawki produkuje się z takich materiałów jak:

  • folia HDPE
  • przędza przeciwprzecięciowa
  • przędza ognioodporna
  • tkanina TYVEK

Pozostałe rodzaje ochraniaczy kończyn górnych zaliczane do ŚOI:

  • ochraniacze palców
  • ochraniacze dłoni
  • ochraniacze nadgarstka
  • ochraniacze nadgarstka i przedramienia
  • ochraniacze łokcia
  • ochraniacze przedramienia i ramienia

“…….Praca na wysokości to praca wykonywana na powierzchni znajdującej się na wysokości co najmniej 1,0 m nad poziomem podłogi lub ziemi.”

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

 

Upadek z wysokości jest najczęstszą przyczyną wypadków w środowisku pracy.

Dlatego systemy chroniące przed upadkiem składają się z różnych elementów przystosowanych do konkretnych zagrożeń.

WAŻNE!

W razie stwierdzenia zagrożenia upadkiem bezwzględne jest wyposażenie każdego pracownika w zabezpieczenia przeciwupadkowe.

 

Systemy i ŚOI chroniące przed upadkiem z wysokości możemy podzielić na 4 grupy:

  1. powstrzymywanie spadania – zatrzymanie oraz amortyzacja upadku – ustalanie pozycji podczas pracy
  2. ograniczenie poruszania – uniemożliwienie wystąpienia spadania poprzez takie zaplanowanie pracy, aby upadek nie był możliwy
  3. praca w podparciu – praca z systemami, w których upadek jest możliwy jedynie na długości nie większej niż 60 cm
  4. praca z użyciem technik linowych – tzw. praca technikami alpinistycznymi, w których użycie lin umożliwia dotarcie do stanowiska pracy

Skuteczność sprzętu chroniącego przed upadkiem z wysokości, uwarunkowana jest przede wszystkim:

  • właściwym doborem ze względu na specyfikę i warunki, w jakich wykonywana jest praca
  • bezwzględną, pełną sprawnością
  • umiejętnością posługiwania się przez pracowników przydzielonym sprzętem

Aby najlepiej zabezpieczyć się przed upadkiem z wysokości system powstrzymywania musi zawierać 3 podstawowe składniki:

  1. Punkt kotwiczący – pozwala na zamocowanie zabezpieczenia przed upadkiem z wysokości.

Typ A – urządzenie z jednym lub więcej stałymi punktami zakotwienia wymagającymi kotwy konstrukcyjnej

A1 – strukturalne punkty kotwiczące – powierzchnie poziome, pionowe i nachylone

A2 – strukturalne punkty kotwiczące – na dachy pochyłe

Typ B – przenośne punkty kotwiczące

Typ C – urządzseniua z poziomymi liami kotwiczącymi o maksymalnym nachyleniu o 15°

Typ D – urządzenia wykorzystujące sztywne zabezpieczenia – np. szyny – z maksymalnym odchyleniem 15°

Typ E – bezwładne masy kotwiczące – czyli urządzenie przeznaczone do stosowania na powierzchniach o maksymalnym nachyleniu 5°

  1.       Podzespoły łącząco amortyzujące – jest to połączenie szelek, w które ubrany jest pracownik, z punktem kotwiczącym. Powstrzymuje spadania oraz ogranicza do minimum drogę spadania.
  1.        Szelki bezpieczeństwa – ich zadaniem jest równomierne rozłożenie siły działającej na ciało podczas spadania, oraz nadanie użytkownikowi prawidłowej (pionowej) pozycji wiszenia.

Do ŚOI chroniących przed upadkiem z wysokości zaliczamy:

  • szelki bezpieczeństwa
  • amortyzatory
  • urządzenia kotwiczące
  • urządzenia samohamowne
  • linki bezpieczeństwa
  • łączniki
  • systemy ustalające pozycję przy pracy
  • urządzenia samozaciskowe ze sztywną prowadnicą
  • urządzenia samozaciskowe z giętką prowadnicą
  • uprząż biodrowa
  • liny statyczne

Rodzaje prac na wysokości przy wykorzystaniu ŚOI dzielimy na cztery grupy:

  1. Powstrzymywanie spadania
  • zatrzymanie oraz amortyzacja upadku
  • ustalanie pozycji podczas pracy
  1. Ograniczenie poruszania
  • uniemożliwienie wystąpienia spadania poprzez takie zaplanowanie pracy, aby upadek nie był możliwy

III. Praca w podparciu

  • praca z systemami, w których upadek jest możliwy jedynie na długości nie większej niż 60 cm (np. linki opasujące)
  1. Praca z użyciem technik linowych
  • tzw. praca technikami alpinistycznymi, w których użycie lin umożliwia dotarcie do stanowiska pracy

Odzież robocza jest to odzież, którą pracownik używa (nosi) podczas wykonywania pracy i która ma na celu chronić odzież prywatną oraz ciało przed jednym lub wieloma zagrożeniami.

Rodzaje prac, przy których wymagane jest używanie odzieży ochronnej:

  • prace w narażeniu na działanie wody
  • prace w narażeniu na działanie szkodliwych dla zdrowia substancji chemicznych i biologicznych oraz pyłów
  • prace w narażeniu na działanie substancji rakotwórczych
  • prace na zewnątrz – w narażeniu na zróżnicowane warunki atmosferyczne
  • prace w pomieszczeniach o bardzo niskiej temperaturze
  • prace w wysokiej temperaturze
  • prace stwarzające ryzyko zapalenia odzieży od płomienia, gorących odprysków metali lub żużla
  • prace w kontakcie z przedmiotami o szorstkich powierzchniach, ostrych krawędziach i inne stwarzające ryzyko urazu
  • prace narażające na zamoczenie ciała lub przesiąknięcie odzieży w wyniku stosowania olei, tłuszczów lub innych oleistych lub tłustych
  • prace w narażeniu na zanieczyszczenie ciała substancjami podatnymi na gnicie lub zainfekowanymi albo odpadami
  • prace, podczas których pracownicy muszą być dobrze widoczni

 

Rodzaje odzieży ochronnej zaliczanej do ŚOI:

  • ubrania
  • kombinezony
  • kurtki, bluzy
  • kamizelki
  • spodnie
  • fartuchy
  • fartuchy przednie
  • płaszcze
  • peleryny
  • ochraniacze barku
  • ochraniacze klatki piersiowej
  • ochraniacze brzucha
  • ochraniacze pośladków
  • osłony tułowia
  • osłony głowy i karku

 

  • kamizelki ostrzegawcze
  • kurtki ostrzegawcze
  • spodnie ostrzegawcze
  • narzutki ostrzegawcze

To przed jakimi zagrożeniami trzeba chronić pracownika, ustala się w procesie oceny ryzyka zawodowego.

 

Oznaczenia – piktogramy – na odzieży roboczej:

Jak odczytywać oznaczenia na metkach:

 

Są to:

  • środki z doprowadzeniem powietrza
  • środki umożliwiające stosowanie izolującego sprzętu ochrony układu oddechowego
  • środki umożliwiające doprowadzenie powietrza lub stosowanie sprzętu ochrony układu oddechowego

 

Pracownik ma bezwzględny obowiązek stosowania przydzielonych mu środków Ochrony Indywidualnej.

Warto pamiętać!

Polskie jak i światowe przepisy BHP zakładają, iż ŚOI stosujemy wtedy, gdy nie ma możliwości zastosowań organizacyjnych i technicznych sposobów eliminacji ryzyka.

Jest to tzw. reguła TOP:

T – działania techniczne

O – działania organizacyjne

– działania personalne

Prowadząc działalność, pracodawca zobowiązany jest do podejmowania działań zapobiegających wystąpienia niebezpieczeństwa dla zdrowia i życia pracowników.

  • 44 ust. 1 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. 2011 nr 173 poz.1034) narzuca wręcz na pracodawców obowiązek zapewnienia w firmie systemu umożliwiającego udzielanie pierwszej pomocy – czyli apteczki.

W szczególności pracodawca zapewnić powinien:

  • punkty pierwszej pomocy w wydziałach (oddziałach), w których wykonywane są prace powodujące duże ryzyko wypadku lub związane z wydzielaniem się par, gazów albo pyłów substancji sklasyfikowanych jako niebezpieczne ze względu na ostre działanie toksyczne
  • apteczki w poszczególnych wydziałach (oddziałach) zakładu pracy

Ilość, jak i wyposażenie apteczek, pracodawca ustala z lekarzem, który sprawuje opiekę nad pracownikami.

Ze względu na swoje przeznaczenie – każda apteczka jest wyposażona według norm DIN:

  1. DIN 13167 – norma określa skład apteczki pierwszej pomocy dla motocykli. Ze względu na ograniczoną ilość miejsca zawartość jest mniejsza niż apteczki samochodowej i dostosowana do podstawowych urazów komunikacyjnych.
  2. DIN 13164 – norma określa skład apteczki stosowanej w pojazdach samochodowych. Dostosowany został do opatrywania ran powstałych w trakcie wypadków drogowych ale również w trakcie prac w terenie lub podczas pieszych wycieczek co tłumaczy opieranie się na tej normie również w ustalaniu składu apteczek innych niż samochodowe,
  3. DIN 13157 – norma (tzw. przemysłowa) określa ilość i rodzaj opatrunków i akcesoriów niezbędnych przy udzielaniu pierwszej pomocy na terenie budowy, zakładu pracy, biura, szkoły itp. Ze względu na większą ilość czynników ryzyka (np. oparzenia), dużą ilość zabezpieczanych osób a z drugiej strony brak ograniczenia miejsca (jak w przypadku apteczek samochodowych) skład jest znacznie bogatszy.
  4. DIN 13169 – norma ta stanowi praktycznie zdublowanie składu wg DIN 13157 (oprócz nożyczek i instrukcji). Apteczka z takim składem przeznaczona jest do zabezpieczenia większej ilości osób.

Przykładowe wyposażenie apteczki pierwszej pomocy wyprodukowane zgodnie z normami DIN 13164:

  • plaster na szpulce 5m x 2,5cm (1szt)
  • zestaw plastrów (14szt)
  • bandaż elastyczny 4m x 6cm (2szt)
  • bandaż elastyczny 4m x 8cm (3szt)
  • rękawice winylowe (4szt/2 pary)
  • chusta opatrunkowa 60 x 80cm (1szt)
  • chusta opatrunkowa 60 x 40cm (1szt)
  • bandaż z kompresem (opatrunek indywidualny) 6 x 8cm (1szt)
  • bandaż z kompresem (opatrunek indywidualny) 8 x 10cm (2szt)
  • bandaż z kompresem (opatrunek indywidualny) 10 x 12cm (1szt)
  • kompres gazowy (na rany) 10 x 10cm (6szt/3 opak)
  • chusta trójkątna 96cm x 96cm x 136cm (2szt)
  • koc termiczny 160cm x 210cm (1szt)
  • nożyczki 14,5cm (1szt)
  • chusteczki nasączone (2szt)
  • instrukcja udzielania pierwszej pomocy
  • ustnik do sztucznego oddychania

Na rynku można spotkać apteczki z dodatkowym wyposażeniem „PLUS” – np.: DIN 13167 PLUS. Oznacza to, że skład apteczki został wyposażony w więcej elementów niż wymaga norma. Najczęściej producenci dołączają do wyposażenia apteczki np. ustnik do sztucznego oddychania, chusteczki dezynfekujące lub inne środki.

Apteczki umieszcza się w miejscach łatwo dostępnych dla każdego pracownika – zapewnia to szybką możliwość reagowania i udzielenia pierwszej pomocy.

Przy rozmieszczaniu apteczek należy ponadto wziąć pod uwagę rodzaje i nasilenie zagrożeń występujących na terenie firmy.

Jeżeli w zakładzie pracy są stanowiska, na których dochodzi do częstszych skaleczeń bądź wypadków, wtedy w takim miejscu umieszczamy dodatkową apteczkę.

Ważną rzeczą jest również zamieszczenie przy każdej apteczce informacji w jaki sposób udziela się pierwszej pomocy.

Obsługę apteczek powierza się odpowiednim osobom, czyli takim, które przeszły przeszkolenie udzielania pierwszej pomocy.

Ważne – należy na bieżąco sprawdzać stan zawartości apteczki (czy znajdują się w niej wszystkie niezbędne środki jak i opatrunki).

W apteczce nie umieszczamy żadnych leków – nawet przeciwbólowych.

Gaśnica to nie tylko przydatny, ale i niezbędny element wyposażenia każdego obiektu użyteczności publicznej, zakładu pracy, a nawet samochodu osobowego czy ciężarowego.

Sprzęt gaśniczy powinien zostać umieszczony na odpowiednim obszarze, zależnym od właściwości materiałów palących się.

Oznaczenia literowe środków gaśniczych:

  • A –  gaśnica przeznaczona do gaszenia pożarów ciał stałych, które paląc się nie tylko powodują płomień ale także ulegają rozżarzeniu np. drewna, papieru, gumy,
  • B – gaśnica przeznaczona do gaszenia pożarów cieczy i ciał stałych, które paląc się ulegają stopieniu np. benzyny, polietylenu, smoły,
  • C – gaśnica przeznaczona do gaszenia pożarów gazów palnych np. metanu, acetylenu, propanu,
  • D – gaśnica przeznaczona do gaszenia pożarów metali palnych np. magnezu, sodu, uranu,
  • F – gaśnica przeznaczona do gaszenia pożarów łatwopalnych środków gotujących (oleje roślinne, tłuszcze zwierzęce)
  • ponadto w przypadku gaśnic można spotkać oznaczenie ABC/E gdzie litera E oznacza, iż gaśnica przystosowana jest do gaszenia urządzeń pod napięciem powyżej 1 kV.

Rodzaje gaśnic – podział ze względu na środek gaśniczy:

Gaśnica pianowa – środek gaśniczy w postaci wodnego roztworu środka pianotwórczego.

Gaśnica śniegowa – środek gaśniczy w postaci skroplonego dwutlenku węgla, temp. wydostającego się dwutlenku węgla z gaśnicy dochodzi do – 80 stop. C, nie wolno gasić nią ludzi.

Gaśnica proszkowa – środkiem gaśniczym jest proszek, gaśnice tą można używać praktycznie wszędzie gdzie zanieczyszczenia proszkiem nie jest szkodliwe dla gaszonych przedmiotów.

Gaśnica halonowa – środkiem gaśniczym są chlorowcopochodne węglowodorów, tzw. Halony.

Gaśnice w obiektach powinny być rozmieszczone w miejscach łatwo dostępnych i widocznych, a w szczególności:

  • przy wejściach do budynków
  • na klatkach schodowych
  • na korytarzach
  • przy wyjściach z pomieszczeń na zewnątrz
  • w miejscach nienarażonych na uszkodzenia mechaniczne oraz działanie źródeł ciepła (piece, grzejniki)
  • w obiektach wielokondygnacyjnych – w tych samych miejscach na każdej kondygnacji, jeżeli pozwalają na to istniejące warunki

Przy rozmieszczaniu gaśnic muszą być spełnione następujące warunki:

  • odległość z każdego miejsca w obiekcie, w którym może przebywać człowiek, do najbliższej gaśnicy nie powinna być większa niż 30 m
  • do gaśnic powinien być zapewniony dostęp o szerokości co najmniej 1 m

Każde miejsce gdzie znajduję się sprzęt gaśniczy powinno być prawidłowo oznaczone znakami PPOŻ.

 

Znaki bezpieczeństwa – zestaw symboli dotyczących przestrzegania zasad bezpieczeństwa i higieny stosowany w miejscach użyteczności publicznej i w zakładach pracy.

Każdy pracodawca zobowiązany jest do prawidłowego oznaczenia miejsca pracy, wykorzystując przy tym znaki BHP.

Wszystkie piktogramy, jak i znaki bezpieczeństwa BHP, muszą zostać zdefiniowane w Polskich Normach. To właśnie one w większości przypadków są w stanie uchronić nas od niebezpieczeństwa, jak i nakierować nas w niesieniu pomocy, ułatwiają orientację w pracy i podczas ewakuacji.

Rodzaje znaków BHP:

  • znaki i tablice BHP – zgodne z przepisami
  • instrukcje BHP
  • tablice budowlane
  • znaki ewakuacyjne, przeciwpożarowe
  • ostrzegawcze
  • informacyjne
  • i wiele innych

„Pracodawca zobowiązany jest udostępnić pracownikom do stałego korzystania aktualne instrukcje bezpieczeństwa i higieny pracy dotyczące:

 

  • stosowanych w zakładzie procesów technologicznych oraz wykonywania prac związanych z zagrożeniami wypadkowymi lub zagrożeniami zdrowia pracowników
  • obsługi maszyn i innych urządzeń technicznych
  • postępowania z materiałami szkodliwymi dla zdrowia i niebezpiecznymi
  • udzielania pierwszej pomocy..”

 

Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650 § 41 ust. 1 r.b.h.p.

Bardzo ważną rzeczą jest umieszczanie znaków i piktogramów BHP w miejscach do tego przeznaczonych:

  • Instrukcje udzielania pierwszej pomocy – przy apteczkach
  • Znaki i instrukcje przeciwpożarowe – przy sprzęcie gaśniczym
  • Znaki ewakuacyjne – w miejscach do których instynktownie biegnie ludzki wzrok w momencie zagrożenia

Ilość umieszczonych znaków i piktogramów powinna być dostosowana do wielkości terenu przedsiębiorstwa, miejsca pracy, jak i do poziomu i rodzajów występujących zagrożeń.

Ważne – znaki zakazu, ostrzegawcze, nakazu, ewakuacyjne i informacyjne powinny być stosowane jako znaki stałe.

NORMY

Kategorie ochrony:

Kategoria I

Rękawice stosowane w warunkach niskiego ryzyka Rękawice tej kategorii chronią przed:

  • powierzchownym uszkodzeniem naskórka
  • temperaturą nie przekraczającą 50 s.C
  • przed środkami chemicznymi o delikatnym działaniu (np. środkami czyszczącymi)

 

Kategoria II

Rękawice do prac przy średnim ryzyku uszkodzenia Do tej kategorii zaliczane są rękawice używane w sytuacjach o stopniu ryzyka nie klasyfikowanym jako niskie czy bardzo wysokie. Są to głównie rękawice chroniące przed chemikaliami oraz uszkodzeniami mechanicznymi. Takie ryzyko jest bardzo szeroko rozpowszechnione w różnorakich gałęziach przemysłu i dotyczy większości prac przemysłowych. Do tej grupy należą także rękawice chroniące przed zimnem i ciepłem (do 100 s.C).

 

Kategoria III

Rękawice stosowane w sytuacjach wysokiego ryzyka wystąpienia poważnego uszkodzenia

Rękawice tej kategorii używane są wówczas, gdy istnieje duże ryzyko wystąpienia poważnego lub trwałego uszkodzenia dłoni, np. przy pracach z bardzo agresywnymi substancjami chemicznymi, przy wysokim napięciu itd.

 

Normy BHP:

EN 374-1       

Rękawice ochronne chroniące przed niewielkimi zagrożeniami chemicznymi

 

EN 374-2

Rękawice ochronne chroniące przed zagrożeniami bakteriologicznymi

 

PN-EN 381-7

Rękawice ochronne chroniące przed przecięciem piłą łańcuchową

Norma należy do norm dotyczących środków ochrony indywidualnej, przeznaczonych do ochrony przed zagrożeniami występującymi w trakcie użytkowania ręcznych pilarek łańcuchowych. Rękawice, które mają na celu ochronę przed przecięciem pilarką łańcuchową są w przeważającej części wykonane z układu materiałów zawierających skóry, tkaniny oraz materiały powlekane. Najistotniejszym elementem konstrukcyjnym jest wkład stosowany w części grzbietowej pod materiałem zewnętrznym, zapewniający ochronę przed przecięciem. Wkład ten wykonywany jest z układu materiałów o wysokiej odporności na przecięcia. Zabezpieczenie przed przecięciem realizowane jest poprzez:

  • Spowodowanie ślizgania się łańcucha po materiale i w ten sposób niedopuszczenie do przecięcia tego materiału,
  • Wciąganie włókien w koło napędowe przez ogniwa tnące łańcucha i blokowanie w ten sposób ruchu łańcucha,
  • Hamowanie łańcucha na skutek absorbowania przez włókna energii ruchu obrotowego, co skutkuje zmniejszeniem prędkości łańcucha.

UWAGA: Żadne środki ochrony nie mogą zapewnić 100% ochrony przed przecięciem spowodowanym przez ręczną pilarkę łańcuchową. Niemniej jednak doświadczenia wykazały, że można wyprodukować środki ochrony, które zapewniają

pewien stopień ochrony.

A klasa odporności na przecięcie przy prędkości łańcucha (0-3).

Klasa odporności Prędkość łańcucha

  • 0 16m/s
  • 1 20m/s
  • 2 24m/s
  • 3 28m/s

Piktogram powinien być naniesiony tylko na tę rękawicę w parze, która zapewnia właściwości ochronne przed przecięciem piłą łańcuchową. Przy znaku graficznym powinna być umieszczona cyfra oznaczająca klasę ochrony, czyli klasę prędkości łańcucha, przy której wykazano odporność rękawic na przecięcie.

 

EN 388

Norma ma zastosowanie do wszystkich typów rękawic w zakresie zagrożeń fizycznych i mechanicznych przez ścieranie, przecięcie ostrym przedmiotem, przekłucie i rozdzieranie. Norma ta nie ma zastosowania do rękawic odpornych na wibracje.

Poziomy skuteczności w zakresie odporności mechanicznej rękawic.

 

Poziom skuteczności 0 1 2 3 4 5
Odporność na ścieranie (cykle) <100 100 500 2000 8000 n/d
Odporność na przecięcie (wskaźnik) <1,2 1,2 2,5 5 10 20
Wytrzymałość na rozdzieranie [N] <10 10 25 50 75 n/d
Odporność na przekłucie [N] <20 20 60 100 150 nd

 

  • odporność na ścieranie: określa ilość cykli niezbędnych do uszkodzenia próbki przy stałej prędkości (od 0 do 4);
  • odporność na rozcięcie ostrym narzędziem: określa ilość cykli niezbędnych do przecięcia próbki przy stałej prędkości (od 0 do 5);
  • odporność na rozerwanie: określa (w niutonach) maksymalną siłę niezbędną do rozdarcia próbki. (od 0 do 4);
  • odporność na przekłucie: określa (w niutonach) siłę niezbędną do przebicia próbki znormalizowanym przebijakiem. (od 0 do 4)

 

EN 407

Rękawice ochronne chroniące przed zagrożeniami termicznymi (gorąco i/lub ogień)

Kod literowy Opis Wartości
a niepalność ( mozliwość zapalenia) – parametr ten informuje o czasie, w jakim materiał nadal się pali lub żarzy po usunięciu płomienia z badanego przedmiotu. Szwy rękawicy ochronnej nie mogą ulec zluzowaniu po czasie płonięcia wynoszącym 15 sekund. 0-4
b odporność na ciepło (ciepło kontaktowe) – Pod tym pojęciem należy rozumieć czas (w sekundach) do wystąpienia progu bólu przy określonej temperaturze kontaktu (100, 250, 350 i 500°C), przy czym przyrost temperatury nie może być większy niż 10°C w ciągu 15 sekund.

Poziom Temperatura kontaktu Czas do wystąpienia progu bólu w sekundach
1 100°C ≥15
2 250°C ≥15
3 350°C ≥15
4 500°C ≥15
0-4
c odporność na ciepło konwekcyjne – parametr ten podaje w jakim czasie rękawica ochronna może opóźniać przenikanie ciepła płomienia. Poziom wytrzymałości podawany jest tylko wówczas, gdy w przypadku palności (możliwość zapalenia) osiągany jest poziom 3 lub 4 0-4
d odporność na promieniowanie cieplne – parametr ten podaje w jakim czasie rękawica ochronna może opóźniać przenikanie ciepła ze źródła promieniowania cieplnego. Poziom wytrzymałości jest podawany tylko wówczas, gdy w przypadku palności (możliwośc zapalenia) osiągany jest poziom 3 lub 4. 0-4
e małe rozpryski płynnego metalu – parametr ten informuje o liczbie kropel płynącego metalu, które są potrzebne do podniesienia temperatury wnętrza rękawicy ochronnej o 40°C. Poziom wytrzymałości jest podawany tylko wówczas, gdy w przypadku palności (możliwość zapalenia) osiągany jest poziom 3 lub 4. 0-4
f duże rozpryski metalu, przyjmuje wartości – parametr ten informuje o ilości płynnego metalu, która byłaby potrzebna do tego, aby uszkodzić folię PCW (symulującą ludzką skórę), rozpiętą za próbką materiału rękawicy. Badanie to przeprowadzane jest standardowo z użyciem innego metalu. Poziom wytrzymałości podawany jest tylko wówczas, gdy w przypadku palności (możliwość zapalenia) osiągany jest poziom 3 lub

 

EN 420

Rękawice ochronne -Wymagania ogólne i metody badań.

Norma, która wskazuje wymogi ogólne dla rękawic ochronnych ( m.in. rozmiar, zręczność, ph rękawic) oraz dotyczące znakowania i informacji dostarczanych przez producenta.

 

EN 421

Rękawice ochronne chroniące przed promieniowaniem jonizującym i skażeniami promieniotwórczymi

EN 511

Rękawice ochronne chroniące przed zimnem

Norma informuje o zachowaniu rękawicy ochronnej pod działaniem niskiej temperatury (do -50°C ) poprzez podanie trzech parametrów:

  • Odporność na zimno konwekcyjne – odporność na straty ciepła na drodze konwekcji (wyrażana za pomocą izolacyjności cieplnej, w m2K/W). Poziom jakości od 0 do 4.
  • Odporność na zimno stykowe – odporność na straty ciepła podczas kontaktu z zimnym przedmiotem (wyrażana za pomocą oporu cieplnego, w m2K/W). Poziom jakości od 0 do 4.
  • Przenikalność wody – wymaganie dotyczące odporności na przenikanie wody (0 – woda przenika po 30 min kontaktu lub 1 – przenikanie nie występuje)

 

EN 1082-1 i 2

Rękawice ochronne chroniące przed przecięciami i ukłuciami nożami ręcznymi

Część 1. Rękawice oraz ochrony ramion z plecionki pierścieni metalowych. Rękawice zapewniają największą ochronę przed ciężkimi urazami mechanicznymi, które mogą wystąpić w wyniku kontaktu z ostrymi nożami. Rękawice z plecionki pierścieni metalowych to rękawice pięciopalcowe, przeznaczone do stosowania na jedną rękę, tj. na tę, która nie trzyma noża podczas wykonywania czynności zawodowych.

Część 2: Rękawice i ochrony ramion wykonane z materiałów innych niż plecionka pierścieni

 

EN 1149-1

Rękawice antyelektrostatyczne – Rękawice ochronne do prac w środowisku zagrożonym wybuchem

Użytkowanie rękawic ma na celu zapobiegnięcia powstawania iskier mogących doprowadzić do powstawania pożaru i wybuchu. Normy tej nie stosuje się w przypadku napięć występujących w sieci.

 

EN 10819

Rękawice ochronne chroniące przed ryzykiem, spowodowanym przez drgania (wibrację)

 

EN 12477

Rękawice ochronne dla spawaczy

Rękawice spawalnicze są zaliczane do kategorii II środków ochrony indywidualnej i chronią dłoń oraz przeguby pracownika podczas spawania. Norma stanowi połączenie kryteriów dotyczących testów rękawic, zawartych w normach PN-EN 388 oraz PN-EN 407. Zgodnie z EN 388, rękawica spawalnicza musi chronić użytkownika przed czynnikami mechanicznymi, takimi jak np. obtarcia, przecięcia oraz przekłucia. W świetle normy EN 407, rękawice spawalnicze muszę przede wszystkim zapewniać ochronę:

  • Rąk i nadgarstków przed drobnymi rozpryskami ciekłego metalu
  • Przed oparzeniem w wyniku krótkotrwałego kontaktu z rozgrzaną powierzchnią lub płomieniem
  • Przed ciepłem konwekcyjnym oraz promieniowaniem UV pochodzącym od łuku

Norma wprowadza podział rękawic spawalniczych ze względu na własności ochronne i ich manualność co motywuje do prawidłowego doboru rękawic spawalnicznych do odpowiedniej metody spawania i występujących zagrożeń. Dzielimy je na:

  • Rękawice spawalnicze Typu A (MIG/MAG i MMA) – spełniają wyższe wymogi dotyczące ochrony termicznej i mechanicznej ale kosztem ich manualności. Przeznaczone do wszystkich pozostałych procesów spawania a w szczególności spawania metodą MIG/MAG i MMA.
  • Rękawice spawalnicze Typu B (TIG) – do prac wymagających dużej zręczności np. spawanie metodą TIG. Wymagania dotyczące ochrony dla tych rękawic są spełnione na niższym poziomie.

Niektóre modele rękawic są sklasyfikowane jako Typ A/B. Oznacza to, iż spełniają one wymagania dla obu podanych wyżej typów.

Minimalne wymagania dla rękawic spawalniczych:

B – wymagana jest dobra chwytność, A – dla innych metod spawalniczych

Odporności na: Test według norm CE Minimalne wymagane w teście
EN12477-A EN12477-B
Ścieranie EN388 2 1
Przecięcie EN388 1 1
Rozdarcie EN388 2 1
Przebicie EN388 2 1
Palność EN407 3 2
Rezystancję cieplną EN407 1 1
Ciepło konwekcyjne EN407 2 0
Małe odpryski stopionego metalu EN407 3 2
Manualność / Zręczność EN420 1 4

 

EN 14328

Rękawice ochronne chroniące przed przecięciem nożami z napędem

 

EN 16523-1    

Rękawice ochronne chroniące przed czynnikami chemicznymi w warunkach ciągłego kontaktu. Norma zastępuje normę PN-EN 374-3

 

EN 60903

Rękawice ochronne chroniące przed porażeniem prądem elektrycznym

Robocze rękawice elektroizolacyjne przeznaczone są do ochrony rąk przed porażeniami prądem elektrycznym do 1kV przy pracach pod napięciem. Jeśli mamy do czynienia z wyższym napięciem, możliwe jest ich stosowanie jedynie jako sprzęt pomocniczy. Wyroby z materiału izolacyjnego wykorzystywane do prac pod napięciem podzielono na 6 klas, które różnią się od siebie właściwościami elektrycznymi. Każdej z tych klas odpowiada konkretna wartość napięcia probierczego. W normie podano wytyczne dotyczące zasad wyboru klasy rękawic w zależności od wartości napięcia nominalnego sieci.

Klasy rękawic elektroizolacyjnych i odpowiadające im wartości napięcia probierczego Wartości maksymalne napięcia użytkowania rękawic
Klasa rękawic Napięcie probiercze (wartość skuteczna) [kV]

Badanie napięciem przemiennym

Napięcie probiercze (wartość średnia) [kV]

Badanie napięciem stałym

Napięcie przemienne Napięcie stałe
00 2,5 4 0,5 0,75
0 5 10 1 1,5
1 10 20 7,5 11,25
2 20 30 17 25,5
3 30 40 26,5 39,75
4 40 60 36 54

Wyróżnia się pięć kategorii rękawic do prac pod napięciem, w zależności od ich właściwości specjalnych:

  • kategoria A – rękawice odporne na działanie kwasu,
  • kategoria H – rękawice odporne na działanie oleju,
  • kategoria Z – rękawice odporne na działanie ozonu,
  • kategoria R – rękawice odporne na działanie kwasu, oleju, ozonu,
  • kategoria C – rękawice odporne na działanie skrajnie niskiej temperatury.

EN 61340-5-3

Rękawice ESD – Rękawice ochronne chroniące przyrządy elektroniczne przed elektrycznością statyczną

EN 340

Norma zawiera podstawowe wymagania dla odzieży ochronnej, określonej jako odzież okrywającą lub zastępującą odzież osobistą, zaprojektowaną dla ochrony przed jednym lub kilkoma zagrożeniami.

 

EN 342

Odzież ochronna – Zestawy i wyroby odzieżowe chroniące przed zimnem.

Norma określa wymagania i metody badania zestawów odzieżowych (np. ubrań dwuczęściowych lub kombinezonów) i pojedynczych wyrobów odzieżowych przeznaczonych do ochrony przed zimnem. Odzież spełniająca wymagania tej normy może być stosowana w temperaturach poniżej -5oC, np. w chłodniach.

 

EN 343

Odzież ochronna – Ochrona przed deszczem.

Norma określa dwa parametry: odporność na przenikanie wody (od 0 do 3) czyli poziom przesiąkania odzieży i odporność na przenikanie pary (od 0 do 3) czyli poziom „oddychania” odzieży oraz określa właściwości chroniące przed złą pogodą, wiatrem, zimnem w temperaturach powyżej -5oC.

 

EN 943

Odzież chroniąca przed ciekłymi i gazowymi chemikaliami, łącznie z aerozolami i cząstkami stałymi.

Norma określa wymagania dotyczące wentylowanych i niewentylowanych, gazoszczelnych (TYP 1) i niegazoszczelnych (TYP 2) ubrań ochronnych oraz wymagania dotyczące gazoszczelnych ubrań ochronnych przeznaczonych dla zespołów ratowniczych.

 

EN 1073-2

Odzież chroniąca przed skażeniami promieniotwórczymi.

Odzież zapewniająca ochronę przed przenikaniem cząstek radioaktywnych ale brak ochrony przed promieniowaniem radioaktywnym.

 

EN 1149 Odzież ochronna – Właściwości elektrostatyczne.

Określa wymagania dotyczące właściwości użytych materiałów i zasad konstruowania dotyczące odzieży ochronnej i rękawic nie gromadzących ładunku elektrostatycznego, stosowanej jako element jednolitego systemu uziemień w celu zapobiegania wyładowaniom elektrycznym powodującym zapłon. Wymagania dotyczą głównie stref zagrożonych wybuchem. Wymagania te mogą być niewystarczające w odniesieniu do atmosfer palnych bogatych w tlen. Postanowienia normy nie mają zastosowania do ochrony przed napięciem w sieciach zasilających.

Odzież rozpraszająca ładunek elektryczny powinna  okrywać całą powierzchnię pozostałej odzieży przez cały okres użytkowania. Elementy przewodzące np. zamki, guziki mogą być stosowane, gdy są całkowicie zakryte.

 

Norma składa się z następujących części:

PN-EN 1149-1. Metody badania rezystywności powierzchniowej

PN-EN 1149-2. Metody badania rezystancji skrośnej.

PN-EN 1149-3. Metody badań do pomiaru zaniku ładunku.

PN-EN 1149-4. Badania Odzieży. (w trakcie opracowania)

PN-EN 1149-5. Wymagania materiałowe i konstrukcyjne

 

Wymagania normy  PN-EN 1149-5 dotyczą sposobu oznakowania odzieży i treści instrukcji producenta.

Zgodnie z zawartymi w niej wymaganiami materiał klasyfikowany jest jako rozpraszający ładunek elektryczny, gdy:

  • czas połowicznego zaniku ładunku wytworzonego na materiale metodą indukcyjną t50 < 4 s lub współczynnik ekranowania S > 0.2,
  • rezystancja powierzchniowa jest mniejsza lub równa 2.5 x 109 Ω przynajmniej po jednej stronie materiału badanego.

W przypadku materiałów zawierających przędzę elektroprzewodzącą w postaci równoległych nitek lub siatki, odległości pomiędzy nitkami elektroprzewodzącymi w jednym kierunku nie powinna przekraczać 10 mm dla każdego elementu odzieży.

 

Norma  PN-EN 1149-5 określa również wymagania odnośnie konstrukcji odzieży.

Odzież rozpraszająca ładunek elektryczny powinna pokrywać całe ciało w czasie jej użytkowania, w tym również podczas wykonywania standardowych czynności i pochylania się. Jednocześnie nie powinna ograniczać wykonywania ruchów, nawet gdy jest zapięta zgodnie z zaleceniami producenta.

Jeżeli odzież wykonana jest z układu materiałów, materiał elektrostatyczny powinien stanowić jej zewnętrzną warstwę.

Odzież spełniająca wymagania normy powinna być oznaczona logo tej normy.

Producent odzieży antyelektrostatycznej ma zgodnie z normą  PN-EN 1149-5 obowiązek dołączenia do wyrobu instrukcji zawierającej także następujące informacje:

  • przebywając w strefie zagrożenia wybuchem lub w pobliżu materiałów łatwopalnych, pracownik nie może zdejmować odzieży antyelektrostatycznej,
  • jak prawidłowo zapinać i nosić odzież,
  • właściwości antyelektrostatyczne odzieży mogą ulec zmianie w czasie jej użytkowania (poprzez zabrudzenie, uszkodzenie, pranie),
  • użytkownik odzieży antyelektrostatycznej powinien być odpowiednio uziemiony przez opór upływu mniejszy niż 108 Ω, w atmosferze wzbogaconej w tlen odzież rozpraszająca ładunek elektryczny nie może być stosowana bez wcześniejszej konsultacji z pracownikiem służby bhp (specjalistą).
  • W strefie zagrożenia wybuchem, wzbogaconej w tlen lub w pobliżu materiałów łatwo palnych, pracownik powinien być uziemiony bezpośrednio lub przez obuwie elektroprzewodzące (opór upływu powinien być mniejszy niż 105 Ω) zgodnie z PN EN ISO 20345:2007.

Zgodnie z wymaganiami normy elementy dielektryczne umieszczone na wyrobach odzieżowych w postaci logo firmy, etykiet, pasów z taśm odblaskowych mogą być stosowane pod warunkiem, że są przytwierdzone na stałe do zewnętrznej warstwy materiału antyelektrostatycznego.

 

EN 1073-2 Skażenie radioaktywnymi cząstkami – Część 2: Wymagania i metody badań dotyczące niewentylowanej odzieży chroniącej przed skażeniami cząstkami promieniotwórczymi.

Podano wymagania i metody badań dotyczące niewentylowanej odzieży chroniącej przed skażeniami cząstkami promieniotwórczymi, przeznaczonej jedynie do ochrony ciała, ramion i nóg (nadaje się do stosowania łącznie z dodatkowym wyposażeniem – butami, rękawicami, sprzętem ochrony dróg oddechowych, chroniącym inne części ciała użytkownika)

 

EN 13034

Odzież chroniąca przed ciekłymi środkami chemicznymi.

Wymagania dotyczące odzieży chroniącej, w ograniczonym zakresie, przed ciekłymi środkami chemicznymi (TYP 6). Norma określa wymagania dotyczące odzieży chroniącej przed opryskaniem cieczą i przed krótkotrwałym kontaktem z ciekłymi substancjami chemicznymi.

 

EN 11611

Odzież ochronna do stosowania podczas spawania i w procesach pokrewnych.

Niniejsza norma opisuje metody badań i wymagania dotyczące odzieży ochronnej stosowanej przez osoby wykonujące spawanie (odzież spawalnicza) i inne czynności podobnego typu i o zbliżonym poziomie zagrożeń. Ten typ odzieży ochronnej jest stosowany jako ochrona przed małymi kroplami stopionego metalu, iskrami, krótkotrwałym kontaktem z płomieniem oraz promieniowaniem cieplnym i ultrafioletowym. Zapewnia również w ograniczonym stopniu izolację elektryczną od przewodów będących pod napięciem stałym do 100V.

 

EN 11612

Odzież ochronna dla pracowników narażonych na działanie czynników gorących.

Odzież powinna chronić pracownika przed krótkotrwałym kontaktem z ogniem i ograniczać rozprzestrzenianie się płomieni (kod literowy: A1, A2) oraz chronić przed przynajmniej jednym rodzajem czynnika gorącego. Czynnikami gorącymi mogą być: ciepło konwekcyjne (kod literowy: B1, B2, B3), promieniowanie cieplne (kod literowy: C1, C2, C3, C4), duże rozpryski stopionego aluminium (kod literowy: D1, D2, D3), duże rozpryski stopionego żelaza (kod literowy: E1, E2, E3), ciepło kontaktowe (kod literowy: F1, F2, F3).

 

EN 13982-1

Odzież chroniąca przed cząstkami stałymi.

Norma określa wymagania dotyczące odzieży ochraniającej całe ciało przed stałymi cząstkami środków chemicznych unoszącymi się w powietrzu (pyłami) (TYP 5).

 

EN 14058

Odzież ochronna – Wyroby odzieżowe chroniące przed chłodem.

Norma określa wymagania i metody badania dotyczące pojedynczych elementów kompletu odzieży chroniącej ciało przed wychłodzeniem w środowisku o umiarkowanie niskich temperaturach (powyżej -5oC). W takich przypadkach odzież zwykle nie musi być wykonana z materiałów nieprzemakalnych lub nieprzepuszczających powietrza i może chronić przed chłodem tylko miejscowo np. sama kamizelka.

 

EN 14126

Odzież chroniąca przed czynnikami biologicznymi.

W połączeniu z odpowiednią normą dla odzieży chroniącej przed chemikaliami zapewnia ochronę przed czynnikami infekcyjnymi (mikroorganizmami) występującymi w pyle, aerozolu lub cieczy (oznaczenie typu z przyrostkiem „-B”, np. „Typ 3 – B”.

 

EN 14605 + A1

Odzież chroniąca przed ciekłymi środkami chemicznymi.

Norma określa wymagania dotyczące odzieży ochraniającej całe ciało lub jego poszczególne części przed działaniem substancji chemicznej w postaci strumienia cieczy (TYP 3) lub w postaci rozpylonej (TYP 4).

 

EN 20471 (zastępuje EN 471)

Odzież ostrzegawcza o intensywnej widzialności.

Norma określa wymagania dotyczące odzieży wizualnie sygnalizującej obecność użytkownika, aby go zauważyć i widzieć w warunkach niebezpiecznych przy świetle nocnym, dziennym i przy świetle reflektorów. Norma określa wymagania dotyczące barwy i odblaskowości, a także minimalnych powierzchni oraz rozmieszczenia materiałów w odzieży ochronnej, ponadto nakłada obowiązek informowania użytkownika o maksymalnej ilości cykli oraz sposobie prania, którym może być poddana odzież przy zachowaniu odpowiedniego poziomu ochrony. Norma utrzymuje podział odzieży na 3 kategorie na podstawie minimalnych powierzchni materiałów odblaskowych danych w m², przy czym kategoria 1 jest najniższą kategorią, a kategoria 3 przedstawia najwyższy poziom widoczności..

 

EN 61340-5-1

Elektryczność statyczna. Ochrona przyrządów elektronicznych przed elektrycznością statyczną.

Odzież antystatyczna spełniająca w/w normę (odzież ESD) przeznaczona jest do bezpiecznego stosowania w strefach EPA (strefy ochronne przed wyładowaniami elektrostatycznymi).

 

EN 61482-1-2 (zastępują normę ENV 50354)

Odzież ochronna przed zagrożeniami termicznymi spowodowanymi łukiem elektrycznym.

Norma określa metody badania materiału oraz wyrobów odzieżowych przeznaczonych dla pracowników narażonych na działanie łuku elektrycznego. Odzież ta nie jest ochronną odzieżą izolującą elektrycznie czyli nie służy jako ochrona przed porażeniem prądem elektrycznym natomiast służy jako ochrona przed skutkami działania łuku elektrycznego – przed płomieniem, wysoką temperaturą i odpryskami ciekłego metalu.

Norma dzieli odzież na 2 klasy w zależności od stopnia ochrony przy napięciu 400V/50Hz i czasie trwania łuku 0,5s:

Klasa 1 – 4 kA

Klasa 2 – 7 kA.

EN 347 – Obuwie zawodowe.

Podano terminy i definicje związane z obuwiem, oraz określono wymagania dotyczące odpowiednio obuwia bezpiecznego, ochronnego i zawodowego z wykluczeniem obuwia specjalistycznego.

 

Lista aktualnie obowiązujących norm w zakresie obuwia roboczego:

  • EN 20345 Środki ochrony indywidualnej- Obuwie bezpieczne
  • EN 20346 Środki ochrony indywidualnej – Obuwie ochronne
  • EN 20347 Środki ochrony indywidualnej- Obuwie zawodowe

 

EN 20345.

Obuwie bezpieczne (S – „safety”) – posiada właściwości ochronne łącznie z ochroną palców stopy za pomocą podnosków. Norma określa, w odniesieniu do normy EN20344, wymagania podstawowe i dodatkowe dla obuwia bezpiecznego do użytku w pracy, oznaczonego literą „S”. Obuwie definiowane przez normę musi być wyposażone w podnosek bezpieczeństwa, który ma chronić przed uderzeniami o maksymalnym poziomie energii rzędu 200 J i przed ściskaniem przy użyciu siły 15 kN.

 

Buty robocze wyprodukowane zgodnie z normą EN ISO 20345 są oznaczone literą „S” po której występuje dodatkowe oznaczenie:

SB wymagania podstawowe

  • podnosek wytrzymujący uderzenia do 200 J
  • wierzch obuwia wykonany z dwoiny skórzanej lub innego materiału o wytrzymałości takiej jak wymagane minimum według normy
  • wysokość wierzchu odpowiadająca normie

S1 cechy podstawowe SB z dodatkowymi właściwościami

  • właściwości antyelektrostatyczne
  • absorpcja energii w części piętowej
  • część piętowa zamknięta
  • podeszwa antypoślizgowa

S2 cechy jak dla S1 z dodatkowymi właściwościami

  • wierzch wodoodporny – nie przepuszcza wody przez minimum 1 godzinę

S3 cechy jak dla S2 z dodatkowymi właściwościami

  • podpodeszwa lub wkładka odporna na przebicie
  • podeszwa urzeźbiona

S4 cechy jak dla S1 z dodatkowymi właściwościami

  • podeszwa antypoślizgowa

S5 cechy jak dla S4 z dodatkowymi właściwościami

  • podpodeszwa lub wkładka odporna na przebicie
  • podeszwa urzeźbiona

 

Kategorie obuwia bezpiecznego wg PN-EN ISO 20345

 

Kategorie obuwia bezpiecznego wg PN-EN ISO 20345

Kategoria Wymagania
Podnosek 200 J Odporność na przebicie Zabudowana pięta Odporność na oleje, benzynę i inne rozpuszcz. organiczne Właściwości antyelektro-statyczne Absorpcja energii w

części piętowej

Przepusz-czalność i absorpcja wody Wodo-szczelność
SB x x
S1 x x x x x
S2 x x x x x x
S3 x x x x x x x
S4 x x x x x x
S5 x x x x x x x

EN 20346

Obuwie ochronne (P – „protective”) – posiada właściwości ochronne łącznie z ochroną palców stopy za pomocą podnosków, których wytrzymałość jest badana przy uderzeniu z energią 100 J.

Dodatkowe oznaczenie obuwia:

 

PB

 

P1 : kategoria ta cechuje się podstawowymi właściwościami, a dodatkowo posiada

  • zabudowaną piętę,
  • właściwości antyelektrostatyczne
  • cechuje się absorpcją energii w części piętowej.

P2 : jak P1 wzbogacona o taką cechę, jak

  • nieprzepuszczalność wody

P3 : jak P2 plus, poszerzona o

  • odporność podeszwy na przebicie
  • urzeźbienie podeszwy.

 

Kategorie obuwia ochronnego wgEN 20346

Kategoria Wymagania
Podnosek 100 J Odporność na przebicie Zabudowana pięta Odporność na oleje, benzynę i inne rozpuszcz. organiczne Właściwości antyelektro-statyczne Absorpcja energii w

części piętowej

Przepusz-czalność i absorpcja wody Wodo-szczelność
PB x x
P1 x x x x x
P2 x x x x x x
P3 x x x x x x x
P4 x x x x x x
P5 x x x x x x x

 

EN 20347

Obuwie zawodowe (O – „occupational”) – posiada cechy ochronne przeznaczone do ochrony przed urazami, które mogą wystąpić w czasie wypadku w miejscach pracy. Przeznaczone jest do codziennego użytkowania tam gdzie nie jest wymagana ochrona palców stopy za pomocą podnosków. Obuwie takie często jest określane jako obuwie robocze bez podnoska.

O1 : podstawowe właściwości plus :

  • zabudowana pięta,
  • odporność na węglowodory, olej napędowy,
  • właściwości antyelektrostatyczne podeszwy,
  • absorpcja energii w części piętowej

O2 : jak O1 plus :

  • nieprzepuszczalność wody

O3 : jak O2 plus :

  • odporność podeszwy na przebicie,
  • urzeźbienie podeszwy

O4 : podstawowe właściwości plus :

  • właściwości antyelektrostatyczne,
  • absorpcja energii w części piętowej

O5 : jak O4 plus:

  • odporność podeszwy na przebicie,
  • urzeźbienie podeszw

Kategorie obuwia zawodowego wg PN-EN ISO 20347

Kategoria Wymagania
Podnosek Odporność na przebicie Zabudowana pięta Odporność na olej napędowy Właściwości antyelektro-statyczne Absorpcja energii w

części piętowej

Przepusz-czalność i absorpcja wody Wodo-szczelność
OB
O1 x x x
O2 x x x x
O3 x x x x x
O4 x x x x
O5 x x x x x

EN 166:

Ochrona indywidualna oczu. Wymagania ogólne.

Norma stosowana jest do wszystkich typów ochrony indywidualnych oczu, używanych do ochrony przed zagrożeniami, spotykanymi w przemyśle, laboratoriach itp.

Odporność mechaniczna dla soczewek:

  •   Brak oznaczenia – minimalna odporność na uderzenia,
  •   S – Podwyższona odporność na uderzenia (odporność na uderzenie kulki stalowej o nominalnej średnicy 22 mm i minimalnej masie 43 g i przybliżonej prędkości 5,1 m/s),
  •   F – Uderzenie o niskiej energi (odporność na uderzenie kulki stalowej o nominalnej średnicy 6 mm i minimalnej masie 0,86 g i przybliżonej prędkości 45 m/s),
  •   B – Uderzenie o średniej energii (odporność na uderzenie kulki stalowej o nominalnej średnicy 6 mm i minimalnej masie 0,86 g lecącej z prędkością 120 m/s),
  •   A – Uderzenie o wysokiej energii (odporność na uderzenia kulki stalowej o nominalnej średnicy 6 mm i minimalnej masie 0,86 g lecącej z prędkością 190 m/s), o K – odporność powierzchni na uszkodzenia (zarysowania) przez drobne cząsteczki,
  •  N – odporność na zaparowanie (zaroszenie),
  •  8 – soczewki odporne na przywieranie stopionego metalu i przenikanie gorących ciał stałych (opcjonalne),
  •  T – testy przeprowadzane w skrajnych temperaturach <-5oC, +55oC> (opcjonalne). UWAGA: A może być stosowane tylko do osłon twarzy, B może być stosowana do gogli i osłon twarzy, F może być stosowana do dowolnych środków ochrony oczu.
  • Obszar zastosowania definiowany dla soczewek:
  • Brak oznaczenia – ogólne zastosowanie, nie wyszczególnione zagrożenia mechaniczne i zagrożenia spowodowane promieniowaniem nadfioletowym podczerwonym, słonecznym i widzialnym, o 9 – gorące metale i stopione ciała stałe.

Parametry odnoszące się do oprawek

  •  Brak oznaczenia – minimalna wytrzymałość. Nie jest definiowana ocena obszaru zastosowania,
  •  S – Podwyższona odporność na uderzenia (odporność na uderzenie kulki stalowej o nominalnej średnicy 22 mm i minimalnej masie 43 g i przybliżonej prędkości 5,1 m/s),
  •  F – Uderzenie o niskiej energii (odporność na uderzenie kulki stalowej o nominalnej średnicy 6 mm i minimalnej masie 0,86 g i przybliżonej prędkości 45 m/s),
  •  B – Uderzenie o średniej energii (odporność na uderzenie kulki stalowej o nominalnej średnicy 6 mm i minimalnej masie 0,86 g lecącej z prędkością 120 m/s),
  •  A – Uderzenie o wysokiej energii (odporność na uderzenia kulki stalowej o nominalnej średnicy 6 mm i minimalnej masie 0,86 g lecącej z prędkością 190 m/s),

Obszar zastosowania definiowany dla oprawek:

  • Brak oznaczenia – ogólne zastosowanie, nie wyszczególnione zagrożenia mechaniczne i zagrożenia spowodowane promieniowaniem nadfioletowym podczerwonym, słonecznym i widzialnym,
  • – ciecze – krople cieczy lub ich rozbryzgi,
  • 4 – grube cząstki pyłu. Pył o rozmiarze cząstek powyżej 5 mikrometrów,
  • 5 – gaz i drobne cząstki pyłu – gazy, pary, aerozole, dym i pył o rozmiarze cząstek poniżej 5 mikrometrów,
  • 8 – łuk powstający przy zwarciu elektrycznym,
  • 9 – gorące metale i stopione ciała stałe.

 

EN 169

Ochrona indywidualna oczu. Filtry spawalnicze i filtry dla technik pokrewnych. Wymagania dotyczące współczynnika przepuszczania i zalecane stosowanie.

Norma określa oznaczenia i wymagania dotyczące współczynnika przepuszczania dla filtrów przeznaczonych do ochrony oczu operatorów spawarek, lutospawarek, łuków elektrycznych oraz urządzeń do cięcia strumieniem plazmy.

W wypadku stosowania osłon z filtrami automatycznymi zastosowanie mają zapisy normy EN379.

EN 170

Ochrona indywidualna oczu. Filtry chroniące przed nadfioletem. Wymagania dotyczące współczynnika przepuszczania i zalecane stosowanie.

Norma określa sposób oznaczania i identyfikacji oraz wymagania dotyczące współczynnika przepuszczania filtrów chroniących przed promieniowaniem nadfioletowym. W normie zostały również opisane wskazówki dotyczące wyboru i użytkowania.

EN 172

Ochrona indywidualna oczu. Filtry chroniące przed olśnieniem słonecznym, do zastosowań przemysłowych.

Norma określa oznaczenia i współczynniki przepuszczania oraz odpowiednie metody badań filtrów chroniących przed olśnieniem słonecznym. Inne wymagania obowiązujące dla tego typu filtrów są wymienione w EN166.

EN 175

Ochrona osobista. Środki ochrony oczu i twarzy stosowane podczas spawania i w procesach pokrewnych.

Norma ustala wymagania dotyczące bezpieczeństwa i metod badań środków ochrony indywidualnej używanych do ochrony oczu i twarzy przed szkodliwym promieniowaniem optycznym i innymi specyficznymi źródłami ryzyka lub zagrożeń, występujących zwykle podczas spawania, cięcia lub w operacjach pokrewnych.

 

EN 379

Ochrona indywidualna oczu. Automatyczne filtry spawalnicze.

Norma określa wymagania dotyczące filtrów spawalniczych, które automatycznie przełączają współczynnik przepuszczania światła na mniejszą wartość, kiedy zapala się łuk spawalniczy (określanych jako filtry spawalnicze o przełączanym stopniu zaciemnienia).

 

EN 1731

Ochrona indywidualna oczu – Siatkowe ochrony oczu i twarzy.

Norma określa materiały, sposób projektowania, wymagania, metody badań i znakowanie siatkowych ochron indywidualnych oczu i twarzy, służących do ochrony przed zagrożeniami mechanicznymi.

EN 14594 (zastępuje EN 1835)

Sprzęt ochrony układu oddechowego. Aparaty wężowe sprężonego powietrza o lekkiej konstrukcji wyposażone w hełm lub kaptur. Wymagania, badanie, znakowanie.

W normie podano minimalne wymagania dotyczące aparatów wężowych sprężonego powietrza o lekkiej konstrukcji wyposażonych w hełm lub kaptur, które są przeznaczone do użytkowania w atmosferze zanieczyszczonej gazami i/lub pyłami. Podano zastosowanie takiego sprzętu, oprócz aparatów ucieczkowych, aparatów do nurkowania i aparatów używanych do obróbki strumieniowo-ściernej, na stanowiskach pracy, na których ryzyko uszkodzenia przewodu dostarczającego sprężone powietrze jest niskie i gdzie ruchy użytkownika sprzętu są ograniczone. Opisano badania laboratoryjne umożliwiające ocenę zgodności z wymaganiami

EN 61000-6-2

Kompatybilność elektromagnetyczna (EMC) – Część 6-2: Normy ogólne. Odporność w środowiskach przemysłowych.

W normie zostały podane wymagania z zakresu odporności na różne zjawiska zaburzeniowe o charakterze ciągłym lub przejściowym, przewodzone lub promieniowane, oraz wyładowania elektrostatyczne w odniesieniu do urządzeń elektronicznych i elektrycznych przewidzianych do pracy w środowiskach przemysłowych, dla których nie ma odpowiednich norm wyrobów lub norm grup wyrobów.

EN 61000-6-3

Kompatybilność elektromagnetyczna (EMC) – Część 6-3: Normy ogólne. Norma emisji w środowiskach mieszkalnych, handlowych i lekko uprzemysłowionych.

W normie zostały podane wymagania dotyczące emisji ze wszystkich urządzeń elektrycznych i elektronicznych pracujących w środowiskach mieszkalnych, handlowych i lekko uprzemysłowionych, a nie uwzględnionych w normach szczegółowych.

EN 352-1

Ochronniki słuchu. Wymagania ogólne. Część 1: Nauszniki przeciwhałasowe.

Część pierwsza normy określa wymogi w zakresie budowy, projektowania i charakterystyki technicznej, metody badań, przepisów dotyczących znakowania oraz informacji przeznaczonych dla użytkowników.

Według wytycznych normy nakazane jest udostępnienie informacji odnoszących się do charakterystyki wytłumienia akustycznego ochronników słuchu mierzonego zgodnie z normą EN24869-1.

UWAGA: Część pierwsza normy nie odnosi się ani do ochronników przeznaczonych do mocowania w hełmach lub będących elementem hełmu, ani do charakterystyk technicznych urządzeń elektronicznych, które mogą być wbudowane wewnątrz ochronników słuchu. Normy nie należy również stosować do określania parametrów technicznych ochronników chroniących przed hałasem impulsowym.

EN 352-2

Ochronniki słuchu. Wymagania ogólne. Część 2: Wkładki przeciwhałasowe.

Druga część normy odnosi się do wkładek przeciwhałasowych określając wymagania w zakresie budowy, projektowania, właściwości, metod badań, przepisów odnoszących się do znakowania oraz informacji przeznaczonych dla użytkowników.

Według normy nakazane jest udostępnienie informacji odnośnie charakterystyki wytłumienia akustycznego wkładek przeciwhałasowych, mierzonych zgodnie z normą EN24869-1. Norma określa minimalny poziom wytłumienia niezbędny do ustalenia ich zgodności ze specyfikacją.

Druga część normy ma zastosowanie do pojedynczych wkładek przeciwhałasowych formowanych wtryskowo i wkładek połączonych taśmą.

UWAGA: ta część normy nie odnosi się do urządzeń elektronicznych, które mogą być wbudowane wewnątrz wkładek przeciwhałasowych. Normy nie należy również stosować do określania parametrów technicznych ochronników chroniących przed hałasem impulsowym.

EN 352-3

Ochronniki słuchu. Wymagania ogólne. Część 3: Nauszniki przeciwhałasowe mocowane do przemysłowego hełmu ochronnego.

Część trzecia normy określa wymagania dotyczące budowy, projektowania, właściwości, metod badań oraz przepisów dotyczących znakowania ochronników słuchu. Dodatkowo określa informacje przeznaczone dla użytkownika, kiedy ochronniki te są montowane na hełmach ochronnych przeznaczonych do użytkowania w przemyśle. Ta część normy nakazuje udostępnienie informacji odnośnie charakterystyki wytłumienia akustycznego ochronników słuchu, mierzonych zgodnie z normą EN24869-1 określając minimalny poziom wytłumienia niezbędny do ustalenia ich zgodności ze specyfikacją.

EN 352-4

Ochronniki słuchu – Wymagania bezpieczeństwa i badania – Część 4: Nauszniki przeciwhałasowe o regulowanym tłumieniu.

Część czwarta normy definiuje wymagania dla nauszników przeciwhałasowych z regulowanym tłumieniem. Norma określa dodatkowe wymagania dotyczące konstrukcji, projektowania, własności, metod badawczych, znakowania oraz informacji dla użytkownika, wynikających z wprowadzenia do nauszników przeciwhałasowego układu regulacji tłumienia.

EN 458

Ochronniki słuchu – Zalecenia dotyczące doboru, użytkowania, konserwacji codziennej i okresowej – Dokument przewodni.

Norma określa zalecenia dotyczące doboru, użytkowania, konserwacji codziennej i okresowej ochronników słuchu.

Przykłady źródeł hałasu:

OBRAŻENIA

  • 150 Hamcwnia silników odrzutowych
  • 140 Startujący samolot odrzutowy
  • 130 Wystrzał pistoletowy Młot pneumatyczny
  • 120 Samolot o napędzie śmigłowym Piła mechaniczna Prasa do metalu
  • 110 Nitownica Gwoździawnicą Roboty strzelnicze Spust surówki

ZAGROŻENIE

  • 100 Wylewanie betonu Obora podczas karmienia Piaskowanie
  • 90 Ciężarówka  Przemysł spożywczy –  butelkowanie  Przemysł spożywczy –  pakowanie  Piła taśmowa  Pracujący młynek mielący

BEZPIECZEŃSTWO

  • 80 Wzmożony ruch uliczny Głośno grające radio Odkurzacz
  • 70 Jadący samochód
  • 60 Odgłosy pracy biura

UWAGA: Możliwe jest zastosowanie równocześnie ochronnika słuchu oraz zatyczek. Efektywne wygłuszenie w takim wypadku jest sumą wygłuszeń poszczególnych rodzajów ochron stosowanych równocześnie.

SNR – metoda szacunkowa

H – dla wysokich częstotliwości
M – dla średnich częstotliwości
L – dla niskich częstotliwości

 

OCHRONA GŁOWY

 

EN 397

Ochronne hełmy przemysłowe

Ta norma określa wymogi związane ze specyfikacją techniczną, a także sposobem znakowania przemysłowych hełmów ochronnych. Zawarte są w niej przepisy konstrukcyjne, wymagania obowiązkowe, a także dodatkowe, związane z właściwościami ochronnymi.

 

EN 812

Lekkie hełmy przemysłowe

Ta norma wskazuje wymogi związane z parametrami ochronnymi, metodami badań, a także wymogami z obszaru znakowania lekkich hełmów przemysłowych. Ich celem jest ochrona użytkowników przed uderzeniami głowy w twarde lub nieruchome przedmioty z siłą mogącą spowodować rozdarcie skóry bądź inne powierzchniowe rany. Zakres użytkowania ogranicza się w większości przypadków do wnętrz obiektów.

Lekkie hełmy nie mogą być wykorzystywane do ochrony przed skutkami uderzeń, upadków różnego rodzaju przedmiotów bądź też przed poruszającymi się lub zawieszonymi ładunkami. Są to artykuły BHP, których nie wolno mylić z przemysłowymi hełmami ochronnymi objętymi normą EN 397.

EN 355:

Indywidualny sprzęt chroniący przed upadkiem z wysokości. Amortyzatory.

Norma definiuje wymagania, metody badania, zasady znakowania, informacje wymagane od producenta i sposób pakowania dla amortyzatorów.

 

EN 358.

Indywidualny sprzęt ochrony ustalający pozycję podczas pracy i zapobiegający upadkom z wysokości. Pasy ustalające pozycję podczas pracy i ograniczające przemieszczanie oraz linki ustalające pozycję podczas pracy.

Norma opisuje pasy i linki przeznaczone do ustalania pozycji podczas pracy lub ograniczające przemieszczanie.

Norma określa wymagania dotyczące projektowania i konstrukcji pasa biodrowego, linki ustalającej pozycję podczas pracy, łączników i odporności na zapalenie.

 

EN 361:

Indywidualny sprzęt chroniący przed upadkiem z wysokości. Szelki bezpieczeństwa.

Norma definiuje wymagania, metody badań, zasady znakowania. Informacje wymagane od producenta oraz sposób pakowania dla szelek bezpieczeństwa.

 

EN 362:

Indywidualny sprzęt chroniący przed upadkiem z wysokości – Łączniki.

Norma definiuje wymagania, metody badania, zasady tworzenia instrukcji użytkowania i zasady znakowania dotyczące łączników.

Ustala wymagania dotyczące projektowania i ergonomii, materiałów i konstrukcji, odporności na obciążenie statyczne i odporności na korozję.

Określa metody badań odporności na obciążenie statyczne oraz odporności na korozję.

PN-EN-3-7

Gaśnice przenośne – Określono charakterystyki, wymagania eksploatacyjne i metody badań gaśnic przenośnych.